سورجی (بۆهه‌مووان)
هل تريد التفاعل مع هذه المساهمة؟ كل ما عليك هو إنشاء حساب جديد ببضع خطوات أو تسجيل الدخول للمتابعة.












المواضيع الأخيرة
» معلومات عن دراسة تخصص طب الأشعة | INFORMATION ABOUT MEDICAL RADIOLOGY STUDY ABROAD
ڕەمەزان لە نێوانی بانگەوازو فیکردا Emptyالثلاثاء أبريل 10, 2018 10:59 am من طرف سورجي بؤ هه مووان

» معلومات عن دراسة تخصص طب الأشعة | INFORMATION ABOUT MEDICAL RADIOLOGY STUDY ABROAD
ڕەمەزان لە نێوانی بانگەوازو فیکردا Emptyالثلاثاء أبريل 10, 2018 10:56 am من طرف سورجي بؤ هه مووان

» بحث حول إدارة الموارد البشرية
ڕەمەزان لە نێوانی بانگەوازو فیکردا Emptyالثلاثاء أبريل 10, 2018 10:45 am من طرف سورجي بؤ هه مووان

» موضوع ترميم الآثار
ڕەمەزان لە نێوانی بانگەوازو فیکردا Emptyالإثنين أبريل 09, 2018 12:17 pm من طرف سورجي بؤ هه مووان

» موضوع هندسة البرمجيّات
ڕەمەزان لە نێوانی بانگەوازو فیکردا Emptyالإثنين أبريل 09, 2018 12:13 pm من طرف سورجي بؤ هه مووان

» موضوع الأسواق والمنشأت المالية "FMI
ڕەمەزان لە نێوانی بانگەوازو فیکردا Emptyالإثنين أبريل 09, 2018 12:03 pm من طرف سورجي بؤ هه مووان

» تعريف نظم المعلومات
ڕەمەزان لە نێوانی بانگەوازو فیکردا Emptyالإثنين أبريل 09, 2018 12:01 pm من طرف سورجي بؤ هه مووان

» موضوع عن علوم السياسية
ڕەمەزان لە نێوانی بانگەوازو فیکردا Emptyالإثنين أبريل 09, 2018 11:59 am من طرف سورجي بؤ هه مووان

» موضوع عن الجمارك جمرك المالية
ڕەمەزان لە نێوانی بانگەوازو فیکردا Emptyالإثنين أبريل 09, 2018 11:57 am من طرف سورجي بؤ هه مووان

بحـث
 
 

نتائج البحث
 


Rechercher بحث متقدم

دخول

لقد نسيت كلمة السر

مارس 2024
الإثنينالثلاثاءالأربعاءالخميسالجمعةالسبتالأحد
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

اليومية اليومية


ڕەمەزان لە نێوانی بانگەوازو فیکردا

اذهب الى الأسفل

اخبار ڕەمەزان لە نێوانی بانگەوازو فیکردا

مُساهمة من طرف سورجي بؤ هه مووان الجمعة أغسطس 03, 2012 3:19 am

ڕەمەزان چیە؟
ڕەمەزان واتا: زۆز زۆر گەرم یاخود سوتێنەر، لەبەر ئەوەی لەم مانگەدا هەموو تاوانێك خوای گەورە دەیسوتێنیت بە مەرجێك تاوانبار تۆبەی لێبکات.
کەواتە لەم مانگەدا بینای کەسایەتی موسڵمان بە تەواوەتی ئەندازیارانە بیانا دەکرێت ،بەهۆکاری ئەوەی کە بەهاری قورئانە، گەرم و گوڕی لە نێوانی خەڵکەکەدا دەبینرێت ئەویش هۆکاری سەرەکی ئەوەیە کە شەیتان کۆت زنجیر دەکرێت دەبەسرێتەوە بۆ ئەوەی خوای گەورە لەم مانگەدا کۆمەڵەێك مەشق هەیە موسڵمانان فێربکات بۆ دوای ڕەمەزان بتوانن بەو مەشقە رابێن و داکاکۆی لە خۆیان کەن لە بەرانبەر شەری ئەم شەیتانە لە یانزە مانگی داهاتودا.
ڕەمەزان لە ساڵانی ڕابوردوودا..
لە ساڵانی ڕابوردوودالە هەموو ڕەمەزانێکدا ڕووداوێکی گەورە رووی ئەدا موسڵمانان لەم مانگەدا هەمیشە ڕووداویان تێدا دروست کردوە،لەو روداوە گرنگانە بریتی بوون لە..( بەدر، فەتحی مەکە، شەری هە ڵگەڕاوەکان، فەتحی ووڵاتی فارس، فەتحی وڵاتی فەڵەستین، فەتحی ئیسپانیا...هتد) کە هەزارەها رووداوی تر گرنگە هەیە لەم مانگەدا موسڵمانان لەسایەیدا سەرکەوتنیان بەدەست هێناوە..
ئایا ئەوە رەوایە کە ساڵەهایە بەڕۆژودەبین، بەڵام نەمانتوانیوە هیچ بکەین هیچ روداوێکی دروست بکەین، بەس بەتەمای خواردنی خۆش بخۆین لەم مانگەدا، جۆری زەڵەتەو ترشیات هەموو جۆرە خواردنیکی بەلەزەت لەم مانگەدا بیخینە سەرسفرەکانمان ئایا ئەمە ڕەمەزانە؟..
لای هەمووتان ئاشکرایە ئەم چەند ڕۆژەی کە ئێمەو هەموو ئومەتی ئیسلامی دەچینە ناو ئەم مانگە پیرۆزە، کات و ساتێکی زۆر گەورەو ناسکە، لەناو خۆشی وشادیەکی زۆردا دەژین، سیکۆلۆژیەتی موسڵمان هەست بە گەورەیەك و خۆشیەکی کەم وێنە دەکات.
لەبەر ئەوەی لە ڕووداوێکی زۆر گەورەو بەڕێز نزیک دەبینەوە، ئەو رووداوەش وەک درەخشان و پرشنگی خۆر هەموو ساڵێک جارێک دەردەکەوێت، بەڕەحمەت و بەرەکەت بەسەرماندا دێت. ڕووداوێکە گەورەو بچوک و پیرو جوان چاوەڕێی دەکەن.
بەهەمان شێوە فەقیرو دەوڵەمەند چاوەڕێی دەکەن، بۆ هەردوو لایان دڵخۆشی و ئارامی دێنێت، خۆشەویستی ئەم مانگە لە دڵی هەموو کەسدایە تەنانەت لەدڵی منداڵانیشدا، بۆیە هەموومان چاوەڕێی ئەو ڕۆژە خۆشەین.
سەیری منداڵان بکەن بەبێ ئەوەی بزانن ڕەمەزان چییە دڵیان خۆشە بە هاتنی، بەبێ ئەوەی بزانن ئەجرو پاداشتیان چییە و چییان دەست دەکەوێت، کەچی دڵخۆشن. خوای گەورە خۆشەویستی ڕەمەزانی خستۆتە دڵی هەموو کەسەوە.
خەڵکی هەموو چاوەڕێی بینینی مانگن تا بزانن کەی ڕەمەزانە، چەندە دڵەکان خۆش دەبن کاتێک کە دەزانن بەیانی ڕەمەزانە.
کەواتە با هەموو ماڵەکان برازێنینەوە کە هەر وترا ئەم شەو ڕەمەزانە یەکەم کارمان ئەم دوعایە بێت کە سەروەرمان پێغەمەبەرصلی للە علیە وسلم فێریکردوین و دەفەرموێت..
اللهـم أَهْللـهُ علينـا باليمـنِ والإيمـان،والسـلامةِ والإسـلام،ربـي وربُّـكَ الله.. امین
واتا خوایە ئەم مانگە والێبکە ببێتە خۆشی بەرەکەت زیاد بوونی ئیمانمان، هەروەها ببێتە سەلامەت و بۆ موسڵمانان ئیسلام،خوایە گیان تۆ بەرزو گەورە خوای من هەموو بەندەکانی تری.. خوایە گیان نزاکەم گیرا بکە.
پیرۆزی و گەورەی رەمەزان..
مانگی ڕەمەزان مانگێکی زۆر گەورەو بەڕیزو پیرۆزە لە ترازووی ئیسلامدا.
ئەگەر تەماشای ئەو پێناسە و پیا هەڵدانە بکەیت کە پێغەمبەری نازدارمان (صلی اللە علیە وسلم) دەیکات کە گەورەیی ئەم مانگە نیشان دەدات.
ئیمامی ئەحمەد و نەسائی ڕیوایەتیان کردووەلە ئەبوهورەیرەوە (ڕەزاو ڕەحمەتی خوای گەورە لە هەموویان بێت) کە دەفەرموێت: ("لما حضر رمضان قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: قد جاءكم شهر مبارك افترض الله عليكم صيامه, تفتح فيه أبواب الجنة, وتغلق فيه أبواب الجحيم, وتغل فيه الشياطين, فيه ليلة خير من ألف شهر من حرم خيرها فقد حرم".)

ئەم مانگە لەسەر هەموولایەك پێویستە، بەڵام گرنگیەکی لەودایە ..
یەکەم : دەرگای بەهەشت دەکرێتەوە
دوەم:دەرگای دۆزەخ دادەخرێت
سێیەم: شەیتان کۆت و زنجیر دەکرێت
دەی کەواتە فورسەتێکە بۆ کەوتنە کار بۆ ئەم ئیسلامە، بەڕاستی ڕەمەزان مانگی ڕەحمەتە.
بەندەکان لەو مانگەدا دەگەڕێنەوە بۆلای پەروەردگاریان، ئەوەی کە شەیتان لەو یانزە مانگەی دیکەدا بونیادی دەنێت خوای گەورە لەم مانگەدا دەیڕوخێنێت، پاشان پەروەردگار لە کۆتایی ئەم مانگەدا دیاریەک دەبەخشێتە بەندەکانی ئەویش شەوانی رێزە (قەدرە)، پێغەمبەری سەروەرمان لەو فەرمودەی پێشووتردا کەئاماژەمان پێدا دەفەرموێت: (فيه ليلة خير من ألف شهر (ليلة القدر) من حرم خيرها فقد حرم..).
لەم شەوی ڕێزەدا یەك شەوی تێدایە بەندایەتی بە هەزار مانگ دەروات!
(ئەم هەزار مانگە ئیمتیازە لە دوای فەرزەکان،ناشێت بۆ ئەم هەزار مانگە سونەتە فەرزەکان لە دەست بدەیت)..
هەموو خەڵکی نازانێت شەوانی قەدر چی یە!
ئەو کەسەی کە سودمەند دەبێت لە شەوانی قەدر ئەو کەسەیە کە ناڕەحەتی و شەونخونی دەچێژێت و ڕۆژەکان دەژمێرێت تا بزانێت ڕەمەزان زۆری ماوە یان نا، پاشان بەداخەوەیە بۆ ئەوەی کەوا رەمەزان تەواو دەبێت.

درێژەی باس..

باسی ئەم جارەم دەربارەی ڕەمەزانە، بەڵام باسێکی کلاسیکی و تەقلیدی نیە، یاخود لە باسی فەزڵی ڕەمەزان و لە ئەحکامەکان و یاساو ڕێساکانی بکۆڵێتەوە، بەڵکو باسی فەلسەفەی ڕەمەزانە..
ئەوەی دەمەوێت باسی بکەم ئەوەیە کە چۆن بتوانین بینای کەسایەتی خۆمان بکەین لەم مانگەدا..
فەلسەفەی ڕەمەزان
هەرچەندە پێم خۆش نەبوو بۆ ئەم باسە ئوصولیە بەندایەتیە وشەی فەلسەفەی بۆ بەکار بێنم، بەڵام هەر دەبێت لەگەڵ ئەم زاروانەدا ئاوێتە بینەوە، پێناسەکەی لەو سەرچاوە وەربگرین کە فەلسەفە دەست نیشانی دەکات ئەویش گەڕانە بەدوای نادیارو حیکمەتەکانیدا ئەو پرسیارەنەی کە لە دیدی و بۆچونماندا دروست بوو سەربارەت بە ڕەمەزان یاخود ڕەمەزان بۆ چی یەو چیمان فێردەکات لەسەر کەم ڕەوڕەوی ژیان تێماندەگەنێت کە بیر لەم ماناو تێزو چەمکی ڕەمەزان بکەینەوە..
دەست پێك
ئەم کوردەی ئێمە خەڵکێکی زۆرباش و بەتواناو بەهێزن کە شەریحەیەکن لە ئوممەتی ئیسلامی، ئیشی ئێمەش بونیاد نانی ئوممەتێکە کە ئەویش لە تاکەکەسەوە دەست پێ دەکات.
بونیادنانی ئومەتیش کارێکی سادەو سانا نییە، بەڵکو زۆر قورس و گرانە، جا چی ئەڵێیت؟ لەکاتێکدا کە تۆ بتەوێت بینای خەڵکانێک بکەیت کە خوای گەورە لە وەسفیاندا دەفەرموێ: ("كنتم خير أمة أخرجت للناس, تأمرون بالمعروف وتنهون عن المنكر وتؤمنون بالله"..)
(به‌ڕاستی) ئیتر ئێوه‌ چاکترین ئوممه‌تێکن که‌ (بۆ سوودی) خه‌ڵکی هێنراونه‌ته‌ مه‌یدانه‌وه‌، چونکه‌ فه‌رمان به‌ چاکه‌ ده‌ده‌ن و قه‌ده‌غه‌ی خراپه‌ ده‌که‌ن و باوه‌ڕی دامه‌زراوتان به‌ خوا هه‌یه‌..
ئەڵێی چی ئێمە بونیادی ئومەتێک دەنێین کە شاهید و مامناوەندە.
("وكذلك جعلناكم أمة وسطا لتكونوا شهداء على الناس ويكون الرسول عليكم شهيداً"..)
به‌و شێوه‌یه‌ ئێوه‌مان به‌ گه‌لێکی میانه‌ڕه‌و گێڕاوه‌ (له‌ هه‌موو ڕویه‌که‌وه‌، له‌ ڕووی عیباده‌ت و خواپه‌رستیه‌وه‌، له‌ڕووی دنیاو قیامه‌ته‌وه‌، له‌ ڕووی داخوازیه‌کانی ڕۆح و نه‌فسه‌وه‌..له‌ ڕووی...هتد) تا ببنه‌ شایه‌ت به‌سه‌ر خه‌ڵکیه‌وه‌ (تا بزانن ئه‌م ئاین و به‌رنامه‌یه‌ هه‌مووی مایه‌ی خێرو سه‌ربه‌رزیه‌ بۆ تاك و کۆمه‌ڵ له‌ هه‌موو سه‌رده‌مێکدا، ‌ له‌ هه‌موو بواره‌کانی ژیاندا)، ‌ پێغه‌مبه‌ریش (له‌ هه‌موو ئه‌و بوارانه‌دا مامۆستاو ڕابه‌ری ئێوه‌یه‌، ‌ له‌ ڕۆژی قیامه‌تدا) شایه‌تی ده‌دا (بۆ دڵسۆزانی ئوممه‌تی له‌سه‌ر له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی که‌ به‌ ئه‌رکی سه‌رشانی خۆیان هه‌ستاون)، ئه‌و قیبله‌و ڕووگه‌یه‌ش که‌ ڕووت تێ کردبوو (ئه‌ی محمد صلی الله‌ علیه‌ وسلم) بۆ ئه‌وه‌ بوو که‌ بزانین و ده‌ربکه‌وێ کێ شوێن که‌وته‌ی پێغه‌مبه‌ر ده‌بێ و کێش هه‌ڵده‌گه‌ڕێته‌وه‌..
ئەم بینا مەزنە پێویستی بە بونیادی باش هەیە دەبێت پایەکانی لاسەنگ نەبێت پارسەنگ بێت، پێویستی بە ئیمکانیەتێکی باشی هەیە، هەروەها ئەساسێکی بەهێزو و مەتین دەوێت، بۆ ئەوەی بتوانین لەسەر ئەم کۆڵەکانە بینایەکی زۆر گەورە دروست بکەین.
بوخاری لە عبداللەی کوڕی عومەرەوە ڕیوایەتی کردووە کە پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) دەفەرموێت: ("بني الإسلام على خمس: شهادة أن لا إله إلا الله وأن محمداً رسول الله، وإقام الصلاة، وإيتاء الزكاة، والحج وصوم رمضان".). واتا بینای ئەم ئیسلامە لەسەر پێنج پایە کراوە: لەسەر شایەتمان بە تاكو تەنهای خوا ونێراوەکەی کە محمدە صلی للە علیە وسلم، نوێژەکان بە جێبینیت، لە داهاتت زەکات بدەیت، لەتواناتا هەبوو حەج بکەیت، مانگی ڕەمەزان رۆژوەکانت بگریت.

گرنگی ڕەمەزان:
دین بریتیە لە عەقیدە، نوێژ، جیهاد، خێرکردن و زەکات دان، زۆربەی زۆری زانستە جیاوازەکانی دیکەش دەگرێتەوە، زۆرێک لە ئادابەکان، بازرگانی و کڕین و فرۆشتن و کشتوکاڵ و جەنگ و پەیماننامەو دیپلۆماسیەت ودانوستان وموفاوەزات و هەموو جۆرە کارێکی سیاسی لەخۆگرتووە، هەروەها مەسەلەی جیۆپۆلیتیک و پاراستنی سنورەکان و دارشتنی یاساو ڕیساو هەموو کارێکی تەشریعی و تەنفیزی لە خۆگرتووە، تەنانەت ئادابی خواردن و خواردنەوە، چونە ناو جێگاو هاوسەرگیری و باسی خێزان و پەروەردەکردنی منداڵی کردووە..هتد.
بەم پێیە ئاینی ئیسلام دینێکی کامل و شاملە، لەم هەموو چەمکەی کە باسمان کرد خوای گەورە تەنها پێنجی لێ هەڵبژاردوون و کردونی بە کۆڵەکە بۆ ئەم ئاینە.
یەکێک لەو کۆڵەکانە رەمەزانە، ئەم مانگەش بەس تەنها ئەوە نیە کە دڵمان خۆش بێت بەهاتنی و نارەحەت بین بە ڕۆشتنی و هەروا بە ئاسانی بەسەرماندا بڕوات و جاوەڕوانی رەمەزانی داهاتوو بین و ڕۆژووی تێدابگرین. ڕەمەزان بریتی نیە لەم هەست و باسە، بەڵکو رەمەزان کار بونیادنانی کەسایەتیە بۆ سازادنی زەمینەی ئیسلامی لە هەموو کات زەمانێکدا لە هەمو جێگاو مەئوایەکدا.
ڕەمەزان کۆڵەکەیەکی ئەساسیە کە ئیسلامی لەسەر بونیاد نراوە، ئەگەر کۆڵەکە کە ڕوخا ئەوا ئیسلامەکەش دەروخێت.!
گرنگترین کار ئەوەیە کە ئەگەر بتەوێت ئوممەتێک یان خەڵکانێک بونیاد بنێیت ئەوا دەبێت ئەساسی بیناکەت بە هێزو بەتوانا بێت، کەواتە بەهێزی ڕەمەزان بونیادی ئەم خەڵکەدا ساز دەکرێت کە خۆی کۆڵەکەیەکی بەهێزە، ئا بەم فیکرو عەزیمەتەوە دەچینە ناو رەمەزان، کاتێک ڕەمەزان تەواو دەبێت ئامادە بین بۆکاری زەمینە سازی و بونیادی کەسایەتی و ئەمانەتی سەرشانی خۆمان بگەیەنین.
ڕەمەزان تەنها نان خواردن نیە، بەڵکو بینا کردنی خۆمان و ئوممەتە، یاخود جوانترە بڵێین بیناکردنی باشترین ئوممەتێکە.
لەوانەیە هەندێک کەس بپرسێت چۆن رەمەزان کەسایەتی و سازاندنی زەمینەی ئیسلامی لەسەر بینا دەکرێت؟
ئەم پرسیارە شیکاریەکی مێژووی دەوێت..
چۆن؟
بابگەڕێینەوە بۆ مێژوو بزانین کەی ڕۆژووی مانگی رەمەزان فەرزکرا لەسەر موسوڵمانان، چۆن پێغەمبەری سەروەرمان (صلی اللە علیە وسلم) کاری سازاندنی زەمینەی ئیسلامی تێدا کردووە و بینای ئوممەتی تێدا ئەنجام داوە..
هەرکات گەڕاینەوە بۆ ئەو سەرچاوانەی کە باسی فەرزبوونی رەمەزان دەکەن، ئەو کات تێ دەگەین کە چۆن بینای ئەوبونیادەی پێ کراوە.
لە ٢ی مانگی شەعبانی ساڵی ٢ی کۆچی دا رەمەزان فەرزکراوە.
لەم مانگەدا چەند ڕووداوێک روویاندا لە ژیانی موسوڵماناندا کە من لێرەدا چواریان باس دەکەم.
گرنگترین رووداوەکان کە لە مانگی شەعباندا روویاندا بریتین لە:
١. فەرزبوونی ڕۆژووی مانگی رەمەزان.
٢. فەرزبوونی زەکات،بەڵام فەرزبوونی زەکات لە مەککە بوو، لە مانگی شەعبانی ساڵی ٢ی کۆچیدا رێژەکەی دیاری کرا.
٣. فەرزکردنی جیهاد و قیتال لە شەعبانی ساڵی ٢ی کۆچیدا، کە پێشتر تەنها ڕیگە پێدراو بوو فەرز نەبوو، خوای گەورە دەفەرموێ: ("وقاتلوا في سبيل الله الذين يقاتلونكم ولا تعتدوا"..) بجه‌نگن له‌ پێناوی خوادا دژی ئه‌وانه‌ی که‌ دژتان ده‌جه‌نگن، نه‌که‌ن ده‌ستدرێژی بکه‌ن (دژی ژن و مناڵ و ماڵات و ڕوه‌ك...هتد) چونکه‌ به‌ڕاستی خوا ده‌ستدرێژکه‌رانی خۆش ناوێت.
پاشان ئەم ئایەتە هات وەك نوێژو رۆژو جیهادی فەرز کرد..
كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ ﴿216﴾ البقرە
جه‌نگ له‌سه‌رتان بڕیار دراوه‌ که‌ شتێکی ناخۆشه‌ بۆتان، به‌ڵام له‌وانه‌یه‌ شتێکتان لا ناخۆش بێت که‌چی خێر له‌وه‌دا بێت، هه‌روه‌ها له‌وانه‌یه‌ شتێکتان پێ خۆش بێت که‌چی شه‌ڕ له‌وه‌دا بێت، بێگومان هه‌ر خوا خۆی ده‌زانێت (خێر له‌چی دایه‌)، ئێوه‌ نایزانن.
(جه‌نگ له‌ ئیسلام دا بۆ به‌رهه‌ڵستی کردنی دوژمنانی داگیرکه‌رو دوژمنانی دینه‌، وه‌ بۆ لابردنی ئه‌و کۆسپانه‌یه‌ که‌ نایه‌ڵن خه‌ڵك ئازادانه‌ بژین و ئازادانه‌ ئه‌و ڕێبازه‌ هه‌ڵبژێرن که‌ خۆیان قه‌ناعه‌تیان پێ یه‌تی، هه‌رگیز بۆ ئه‌وه‌ نیه‌ که‌ به‌ زۆر خه‌ڵك موسوڵمان ببێت، وه‌ مێژووی ئیسلام شایه‌تی حاڵه‌، وه‌ ئه‌گه‌ر کارێکی وا ڕووی دابێت ئه‌وه‌ ئاینی ئیسلام لێی به‌رییه‌).
ئەم ئایەتەش لەمانگی شەعباندا دابەزی.
٤. گۆڕینی قیبلە
ئەم رووداوانە هەموویان لەمانگی شەعبانی ساڵی ٢ی کۆچی دا روویان دا.
لەوانەیە ببێتە جێگای پرسیار بۆ هەندێک کەس کە بۆچی ئەم هەموو ڕووداوە لەم مانگەدا روویدا و بەدوایدا مانگی رەمەزان دێت؟
وەڵامەکەشی سادەیە و ئاسانە، ئەویش لەبەر ئەوەی کە مانگی دوای شەعبان ڕەمەزانە، کە لە رەمەزانی ساڵی ٢ی کۆچی دا رووداوێکی زۆر گەورە روویدا لە ژیانی موسوڵماناندا کە پێویستی بە کۆکردنەوەی کۆمەک و وزەو توانا هەیە، پێویستی بە گەورەترین پەروەردەی دەروونی و لاشەیی هەیە. ئەویش رووداوی جەنگی بەدری گەورەیە کە لە ١٧ی ڕەمەزانی ساڵی ٢ی کۆچی دا روویدا.
ئەو چوار خاڵەی کە باسمان کرد کۆکردنەوەی هێزو توانای سوپای موسوڵمانانە بۆ ئەو جەنگە.
ئەم چوار خاڵەش لای خوای گەورەوە هاتووە تا کاری زەمینەسازی و بونیادنان(پەروەردە) لەسەر دابمەزرێت و ببێتە یاسایەکی نەگۆڕ بۆ خەڵکانی موجاهید.
هەرکەسێ کە ئەم خاڵانەی تێدا بوو دەتوانێت قیادەو ڕیادەی خەڵکی بکات.
لەو چوار خاڵەی کە باسمان کرد یەکێکیان ڕۆژووی مانگی رەمەزان بوو، دەبێت دەوری رەمەزان چی بێت لەسەر کۆکردنەوەی هێزو تواناکانی موسوڵمان بۆ جەنگ.
پێش ئەوەی بێمە سەر ئەو باسە پێم باشە سێ خاڵ ڕوون بکەمەوە، تا لەم سێ خاڵە تێنەگەین ناتوانین کاری سازاندنی زەمیەنی ئیسلامی و بونیادنانی کەسایەتی لەسەر ئەو چوار خاڵەی پێشووتر کە باسمان کرد ڕێک بخەین.
بەبۆچوونی من ئەو سێ خاڵەش بریتین لە:
١. بژار کردن
٢. تەمەیوز
٣. پەروەردە کردن
لێرەدا شیکاری ئەو سێ خاڵە دەکەین.. با بزانین مانایان چییە:

بژارکردن

کاری یەکەمی ڕەمەزان بژارکردنی کۆمەڵی موسوڵمانانە.
خوێنەری بەرێز..
هەموو کارێکی ئاسان و بێ ئەوەی هیچ ئەرک و داوایەک لەسەر شانت بێت، خەڵکی دەتوانن لەژێر چەترەکەتدا خۆیان بشارنەوە، بەڵام کاتێک کە جیهادو کۆشش و برسێتی هاتە پێشەوە ئەوا بژاری چاک لە خراپ دەکرێت.
بەس ئیمانداری ڕاستەقینەیە کەلە ساحەی جیهاد و کۆششدا جێگایان دەبێتەوە، بۆیە تەنها ئیماندارانی صاڵح و لەخواترس و هەڵبژێردراو و بژارکراو دەبێ لە جەنگی بەدردا بەشدار بن.
خەڵکانێکی زۆر دەڵێن کە موسوڵمانین، بەڵام کێ دەزانێ کێ راستەو کێ درۆ دەکات، کەواتە پیویستمان بە تاقی کردنەوە هەیە، رەمەزانیش تاقیکردنەوەیە.
ڕەمەزان لە پێش خۆیی و لە پاش خۆی بژاری خەڵکانی راستگۆت بۆ دەکات، هەرکەسێ لەم تاقیکردنەوەیەدا دەرنەچوو هیچ حسابێکی بۆ ناکرێ، ناتوانێ کۆڵو غەمی ئەم ئیسلامە هەڵگرێت.
هەرکەسێک لە تاقیکردنەوەی ڕەمەزاندا دەرچوو ئەوا لە کارەکانی تریشیدا بەرەندەو سەرکەوتوو دەبێت.
هەموو تاقیکردنەوەیەکی ڕاست و دروست قورسە لەسەر شانی خەڵکی، ئاخۆ ئەبێ قورسی و نارەحەتی رەمەزان چی بێت؟
١. فەرزە: هەموو شتێکی فەرز و پێویست کراو بۆ خۆی کارێکی زۆر قورسە..
٢. ماوەکەی یەک مانگە بە بەردەوامی: لەماوەی مانگێك تۆ خۆت لە خواردن خواردنەوە بگریتەوە ئەمەیش بۆ خۆی کاریکی ئاسان نیە..

٣. عوزر: هەموو عوزرێك تێیدا سنوردارە، هیچ بەدیلێکت نیە مەگەر شەرعی بێت.
٤. کارو فەرمانی زۆر: لەوانەیە لە ڕەمەزاندا جەنگ روو بدات، یان ئیش و کار تێیدا زۆر بێت.
٥. دەرچوونە لە خۆشیەکانی ژیان: لەم مانگە ئەوەی کە خاوەنی خێزانە ناچێتەلای.. چونکە لای خێزانیان کەمترە دەبێتەوە بە هۆکاری پابەندی زۆریان بە بەندایەتیەوە، هەموو ئەو شتانەی کە بۆی حەڵاڵ بوو لە رۆژدا ئێستا هەمووی لی حەرامە..
٦. لەهەمووی گرنگتر شێوازی ئەو بەڕۆژوو بونەیە کە خوای گەورە داوامان لێ دەکات.
مەسەلەی رەمەزان تەنها خواردن و خواردنەوەو برسێتی و تینوێتی نیە.
بەڵکو ئەم تاقی کردنەوەیان لەهەمووی قورسترە.
بوخاری لە ئەبو هورەیرەوە (خوای لێ ڕازی بێت) ڕیوایەتی کردووە کەوا پێغەمبەری سەروەرمان (صلی اللە علیە وسلم) دەفەرموێت: (من لم يدع قول الزور العمل به فليس لله حاجة في أن يدع طعامه شرابه).
ئەگەر ڕەمەزان لە قسەی ناشرین باس و خواستی خەڵکی بە دوورت نەختەوە خوای گەورە ناوێت خەڵکی برسی بکات، پێویستی بەوە نیە کە تۆ وا بزانیت رۆژوو تەنها خۆ گرتنەوەیە لە خوردن خواردنەوە وەك شاعیر دەڵێت:
(رۆژو تینوێتیو برسیتی نیە، گەر لە خراپە لات نەدا چیە
درێغی ناکەیت لە باسی خەڵکی، ڕۆژو گەر وابێت دەی چیە کەڵکی).
کەواتە دەبێت ئەوە بزانیت بە هاتنی مانگی ڕەمەزان چونە ناو تاقیکردنەوەیەکی سەختە، ئەگەر تێیدا سەرکەوتوو بویت، ئەوا بزانە کە توانای هەڵگرتنی ئەمانەتەکەت هەیە، خۆ ئەگەر نەتوانی ئەوا لە ڕیزی موسوڵماناندا جێگات نابێتەوە.
مەعقول نیە خەڵکانێک هەن لە مانگی ڕەمەزاندا ئەو تاقیکردنەوە گەورەیەیان لەسەرە، کەچی بەلای تەلەفزیۆنەوە کاتەکانی ڕەمەزان بباتە سەر،لە کاتێکدا زۆرێك لە تاوان لە ریگای ئەو ڕاگەیاندنەوە توشی موسڵمان دەبێت، دوژمنانی دینی ئیسلام هەمیشە ئاراستەی خۆیان لە ریگای تەلەفزیۆنەوە دەگەیەنن.
ئاخر کەی پشەی موسڵمانە شەوانی قەدر بەلای دۆمینەو کۆنکەن و تەلەڤزیۆنەوە دابنیشێت، کاتەکانی خۆت بە شتی بێماناوە خەریك بکەیت، پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم دەفەرموێت: "نِعْمَتَانِ مَغْبُونٌ فِيهِمَا كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ: الصِّحَّةُ وَالْفَرَاغُ".
واتا دوو نیعمەت هەیە مرۆڤەکان زۆر بێ ئاگان لێی کاتەکانت کە بەتاڵە و ئەو کاتەی کە خاوەنی تەندروستی باشیت.. پێویستە لە بەندایەتیدا بەکاریان بێنیت نەك لە کاتی بێ مانا شتی پروپوچ..
مەعقول نیە دانیشتن لە کۆڕی بێ دیناندا وازهێنان لە ئیش کار وفەرمان بە ناوی بەرۆژو بوونەوە توشی تەمەڵی بیت، ئەی چۆن بژار دەکریت لەریزی بێباوەڕان بۆ ناو ریزی موسڵمانان.
دەبێت ئەوەش بزانین کە ئەوکەسەی لە ڕەمەزاندا تاقیمان دەکاتەوە خوای گەورەیە وە گرنگە بەو چاوە سەیر بکەیت کە گەورەی خوا چەندە وەك لەم ئایەتدا گەورەی پەروەردگارمان بۆ روون دەبێتەوە..
(وما قدروا الله حق قدره والأرض جميعاً قبضته يوم القيامة والسموات مطويات بيمينه, سبحانه وتعالى عما يشركون). الزمر : 67
خوانه‌ناسان؛ قه‌دری خوایان وه‌ک پێوست نه‌گرت، ڕێزیان بۆ دانه‌نا، به‌مه‌رجێک هه‌ر هه‌موو گۆی زه‌وی پڕ مشتێکی قودره‌تی ئه‌و زاته‌یه‌ له‌ ڕۆژی قیامه‌تدا، ئاسمانه‌کانیش به‌ده‌ستی قودره‌تی ڕاست و دروستی خوا پێچراوه‌ن (ئاماژه‌یه‌ بۆ ده‌سته‌ڵاتی بێ سنووری ئه‌و زاته‌)، پاکی و بێگه‌ردی و بڵندی بۆ ئه‌و په‌روه‌ردگاره‌ مه‌زنه‌ی شایسته‌ی ئه‌وه‌ نی یه نه‌فامان هاوه‌ڵی بۆ بڕیار بده‌ن و قه‌دری نه‌زانن.‌

هەموو چرکەو خولەکێک لە رەمەزاندا تەقیمێکی رەبانی هەیە، بیهێنە بەرچاوی خۆت کە چەند وەردەگری لەو ئیمتیازەی کە بۆ مانگی رەمەزان دانراوە،ئەویش یەك بە حەوسەدە، بەڵام ڕەمەزان پاداشتەکەی ئەمەندە زۆرە مەگەر خوا هەر خۆی پاداشتی رۆژوان بداتەوە لەم فەرمودەیەدا بە جوانی بۆمان دەردەکەوێت دەفەرموێت:
لە.. أبي هريرة عن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: "مَا مِنْ حَسَنَةٍ عَمِلَهَا ابْنُ آدَمَ إِلاَّ كُتِبَ لَهُ عَشْرُ حَسَنَاتٍ إِلَى سَبْعِ مِائَةِ ضِعْفٍ، قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: إِلاَّ الصِّيَامَ فَإِنَّهُ لِي وَأَنَا أَجْزِي بِهِ، يَدَعُ شَهْوَتَهُ وَطَعَامَهُ مِنْ أَجْلِي. الصِّيَامُ جُنَّةٌ، لِلصَّائِمِ فَرْحَتَانِ: فَرْحَةٌ عِنْدَ فِطْرِهِ، وَفَرْحَةٌ عِنْدَ لِقَاءِ رَبِّهِ، وَلَخُلُوفُ فَمِ الصَّائِمِ أَطْيَبُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ رِيحِ الْمِسْكِ".
هەموو کارێکی باشەی مرۆڤ لە دە چاکەوە دەست پێدەکات بۆ حەوسەد چاکە، ئەشێت خوای گەورە بۆی زیاد بکات، بەڵام خوای موتەعال دەفەرموێت تەنها رووژو خۆم پاداشتی دەدەمەوە، چونکە رووژو بۆ منە و تەنها خۆم دەزانم چۆن پاداشتی ئەدەمەوە، بەندەکانم واز لە شەهەوت و خواردن دێنن لە بەر خاتری من، بەڕاستی رۆژو پەرژینە، رۆژوان لەکاتی بەربانگیدا دوو خۆشی دەست دەکەوێت: ئەوکاتەی کە روژو دەشکێنێت و ئەوکاتە دەگاتە خزمەتی خوای پەروەردگاری، وە بۆنی دەمی رۆژوان لای خوای گەورە لە بۆنی مسك خۆشترە.
خوای گەورە ڕیزی موسوڵمانان بژار دەکات ئاگاداری خۆت بەو دەبێت لەو ڕیزە بژار بکرێیت کە لە کۆمەڵی موسوڵمانانە، نەک جیابکرێیتەوە لە موسوڵمانان، لە راستیدا فورسەتێکی زۆر گەورەیە بۆ ئیسپاتی وجود، وە بۆ بونیاد نانی خۆت و کاری کۆمەڵسازی پەروەردەکاری.
بۆچی ئەوەندە باسی ئوممەت دەکەم ئوممەت پێکهاتوە لە دایك من دایکی ئێوە باوکی من باوکی ئێوە منداڵەکانمان ڕاستە ناوی ئوممەت گەورەیە بەڵام پێکهاتە ئەو خەڵکە موسڵمانەیە، بەڵام لە قیمەتدا بە ئوممەتەکە بانگ ناکرێن بۆ حیساب و لێپرسینەوە.. (کل نفس بما کسب رهینە) هەموو کەس بە تەنها بانگ دەکرێت بۆ لێپرسینەوە، کەواتە ئەگەر ئوممەتێكی باش دروست بێت دەبێت لەسەر شانی خەڵکێکی هەڵبژاردە دروست بکرێن، کەواتە رەمەزان باشترین تاقیکردنەوەیە بۆ بژار کردنی خەڵکی موسڵمان کە لەسەرشانی ئەو ئەم ئوممەتە دابمەزرێت.
کەواتە ئێستا تێگەیشتین کە خاڵی یەکەممان بژار کردنی موسوڵمانە صاڵحەکانە چاکە خوازەکانەلە فاسدەکان و خراپەکارەکان.

تەمەیوز
٢. تەمەیوز: (لەبەرتر، لەپێشتر): چەندە جوانە موسوڵمان هەست بەوە بکات کە ئەو لە پێش کەسانی ترە، چەندە جوانە کە هەست بەوە بکات کە خاوەنی ناسنامەی ئیسلامیە زۆرێك لە ناسنامەکەیان نوسراوە موسڵمانان ، بەڵام ئایا موسڵمانان، بەچی لە خەڵکی تر جیا دەکرێتەوە؟..
موسڵمانان لە ساڵی ١ی کۆچیدا لە مەدینە لە ڕۆژی عاشورادا بەڕۆژوو بوون و فەرز بووە لەسەریان، جولەکەکانیش لەو رۆژەدا بەڕۆژوو دەبوون، پێغەمبەری خوا (صلی اللە علیە وسلم) فەرمووی: (ما هذا؟" قالوا : يوم صالح، نجى الله فيه موسى وبني إسرائيل من عدوهم فصامه موسى، فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم: "أنا أحق بموسى منكم فصامه, وأمر بصيامه)
سەروەرمان فەرموی ئەم چ رۆژێکە، فەرموویان رۆژیکی پیرۆزە،ئەو رۆژەیە کە موساو نەوەی ئیسرائیل ڕزگاریان بوو لە دەست زوڵمی فیرعەون،بۆیە ئیمە بەرۆژوو دەبین،ئینجا پێغەمبەر صلی للە علیە وسلم فەرمووی من لە پێشترم بۆ موسا تا ئێوە، فەرمانی کرد کە لە عاشورادا بەرۆژوو بن.

بەڵام کاتێک لە شەعباندا رۆژو لە مانگی رەمەزان فەرزکرا پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) فەرمووی: (من شاء صامه ـ أي يوم عاشوراء ـ ومن شاء تركه) کێ ئارزوومەندە بیگرێت ئەویش وازی لی دنێت ئازادە، لە فەرز دەرچوو بووە رووژویەکی سونەت، ئیتر موسڵمانان خۆیان بونە خاوەنی رۆژی خۆیان رەمەزان فەرز کرا بەمە تەمیوزیان وەرگرت جیا بوونەوە لەگەلانی پێش خۆیان خوای گەورە دەفەرموێت:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ﴿183﴾البقرە
ئه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ی که‌ باوه‌ڕتان هێناوه‌، ڕۆژووتان له‌سه‌ر بڕیار دراوه‌ هه‌روه‌کو له‌سه‌ر ئوممه‌ته‌ پێشوه‌کان بڕیار دراوه‌ به‌ڵکو خواناس و پارێزکار بن.

کەوابوو لەدوای فەرزبوونی ڕۆژووی مانگی رەمەزان لەساڵی ٢ی کۆچیدا موسوڵمانان ئیمتیازێکی تریان درایە کە لەم مانگدا تایبەتە بەخۆیان بەڕۆژوو بن وە جیا کرانەوە لەخەڵکانی دیکە.
بێگومان هەرکەسێکیش لە پێشترە بەوەی کە خوای گەورە پێی دەبەخشێت سەربەرزو شکۆمەندا ئەمەش زۆر گرنگە.
گۆڕینی کەعبە لە قودسەوە بۆ کەعبە، ئەمەش ئیمتیازێک بوو کە موسوڵمانان قیبلەی تایبەت بەخۆیان هەبێت.
هەر کۆمەڵگایەکیش خاوەنی ئیمتیاز بوو، تەقلیدی نەکرد ئەوە ئومەتێکی سەرکەوتووە، هەر ئومەتێکیش تەقلیدی کرد ئەوا ئومەتێکی خوارو خێچ و دۆڕاوە.. لێرەدا جێگای ئاماژە پێکردنە هەر گەلێك لاسای گەلانی تری کردوە لە بۆنەو جل بەرگ و خوردەمەنیدا ڕەفتارو کرداریاندا، ئەو بە هەموو پێوەریك ئەو گەلە دۆڕاوە!.
کەواتە خاڵی دووەم لەمانگی ڕەمەزاندا تەمەیوزە، ئەوەی کە تۆ هەتەو کەسانی کە نیانە، ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت کە تۆ لەپێشتری، نمونەی کۆتای بە وە دێنمەوە کە لە هاویندا تۆ بۆماویەکی زۆر بەرۆژوی لە خوڵکانیکی تر ئیمتیازت زیاترە هەست بە گەورەی دەکەیت تۆ بەرۆژویت ئەویش لە ناوەڕاستی شەقامدا خواردن دەخوات بەمە عەزەمەتی تۆ دەردەکەوێت تەمەیوز دەکرێت لەگەڵ ئەو کەسەی کە هەر وەك تۆ لە ناسنامەکەی نوسراوە موسڵمانان!!.




پەروەردە

پەروەردە بۆ بونیادنانی کەسایەتی موسوڵمان و کاری کۆمەڵسازی لە مانگی ڕەمەزاندا پەروەردە کردنە، کە ئەمەش خاڵێکی زۆر گرنگە.
پێویستە زیاتر لە سەر ئەم خالە بڕۆین.
نمونەی ئەم خاڵەش..
کاتێک کە موسوڵمانان چونە ناو جەنگی بەدرەوە، پێویستیان بە جۆرە پەردەردەکردنێکی تایبەت هەبووتا بتوانن ڕیزەکانیان ڕیکبخەن، تەنها رەمەزانیشە کە هەڵدەسێت بەم پەروەردەکاریە.
خوێنەری بەرێز
هەموو کەس ناتوانێت جیهاد بکات، هەموو کەس ناتوانێت تەضحیە بدات، هەموو کەس ناتوانێت ڕاوەستاو بێت لەسەر ئەو فیکرو مەنهەجەی کە هەیەتی، بەڵام ئەگەر ڕۆژووی مانگی ڕەمەزانت بەجوانترین شێوە گرت بەو شێوەیەی کە خواو پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) دەیانەوێت، ئەوا بزانە کە پەروەردە کراوی بۆ ئەو کارانەی کە ئاماژەم پێدا..
چونکە ڕەمەزان پەروەردەت دەکات بۆ برسێتی بۆ هەڵسان بۆ شەو نوێژو تەراویح و نوێژەکان لە کاتی خۆیدا، ئاخر خەڵکیك چۆن دەتوانێت بچێتە ناو جهیاد کە نەتوانێت نوێژی بەیانیان بکات..
کەواتە ڕەمەزان خەڵکی موسڵمان بە باشی پەروەردە دەکات..بۆ ئەوەی ئەم ئەمانەتە هەڵبگری، پەروەردە کراوی بۆ ئەوەی ببیتە بەردێکی پتەو بۆ بونیادنانی ئەم ئومەتە.
ئایا ڕەمەزان چۆن دەتوانێت پەروەردەمان بکات؟
ڕەمەزان هەشت بنەما لەناخماندا دروست دەکات، ناشێت کە ڕەمەزان بڕوات و ئەو هەشت خەسڵەتە لەناخمانا نەچەسپابێت.
شک و گومانی تیا نیە بەرەکاتی ڕەمەزان لە ژمارە نایەت ئەوەندە زۆرە، بۆ ئەم باسە هەشت دانەم بۆ هەڵبژاردوون.
١. ڕەمەزان پەروەردەمان دەکات بۆ بانگێشتی خوایی بەبێ ئەوەی بیر لە حیکمەتەکەی بکەینەوە.
خوای گەورە پێی خۆشە بەندەکەی بەبێ هیچ موجادەلەیەک عیبادەت و بەندایەتی بۆ بکات، بەمە دەوترێت بەندایەتی بێ پرسیار کردن لە چۆنیەتی حیکەمەتی..
هەندێ جار خوای گەورە حیکمەتی کارەکانی نیشان دەدات، بەڵام هەندێك جار لە زەمەنێکی تردا نیشانی ئەدات، یاخود هەڵی دەگرێت بۆ قیامەت.
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَن يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَن يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالا مُّبِينًا ﴿٣٦﴾الاحزاب
بۆ هیچ پیاوێکی ئیماندار یان ژنێکی ئیماندار، نیه‌ کاتێک که‌ خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی بڕیاری شتێک بده‌ن ئه‌وان سه‌رپشک بن (له‌ ئه‌نجامدانی ئه‌و کاره، چونکه) ئه‌‌وه‌ی سه‌رپێچی بکات له‌ فه‌رمانی خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی ئه‌وه‌ ئیتر به‌ ئاشکرا گومڕاو سه‌رلێشێواوه.

مرۆڤ لە کاتی بەرۆژو بوونیدا ئەوندە پرسیار بکات بۆچی ئێمە لە ڕەمەزاندا بەڕۆژوو دەبین بۆ لە مانگەکانی رەجەب و شەعبان دا بەڕۆژونابین؟ بۆ لە بەیانیەوە تا غروبە..
کەفارەتی جیماع لە رەمەزاندا لەکاتەکانی بەڕۆژوو بوندا ٦٠ ڕۆژ بەڕۆژوو بوونە لەسەر یەک ، لەپاشاندا بکەویتە پرسیار کردن لەسەر ئەم ئەحکامانە بۆ دەبێت ئەوندە بێت، ئەم پرسیارانە هیچی لەسەر بینا ناکریت هیچ سودێکی نیە بە میش و ئەقڵی هیچ کەسیش گۆڕانکای پێناکرێت ئەوە حوکمی خوایە و کەواتە قسەکردنی لەسەری پرسیاری زۆر بی مانایە..
یاخود پرسیاری بێ وەڵام.. زۆر جار خوای گەورە بەمەبەست دایناوە کە پرسیارەکان بێ وەڵام بن، مەبەست لەم کارە گوێڕایەڵیە و بەندایەتی خوای گەورەیە، ئەگەر حیکمەتێکیش دەرکەوت لەکارەکانی خوای گەورە وە چاوی کورتی ئێمە بینی مانای ئەوە نیە کە هەموو حیکمەتەکەی دەرکەوتووە..
لەوانەیە هەر حیکمەتیش نەبێت، ئێمە بە حیکمەت تێی بگەین.
بۆ نمونە بە ئەقڵی کورتی خۆی زین عابدین کەناسرابوو بە بن عەلی شەکرێکی شکاند بوو کاتی خۆی دەیووت ڕەمەزان لە سەروەتی نیشتیمانیمان کەم دەکات پێویستە وازی لێبێنین ،خۆشی زۆر بە زیرەك زانیوە!!
خاڵی یەکەم ئەوەمان بۆ دەردەخات کە واز لە موجادەلە بێنین لە پرسیاری زۆر.

٢. موسوڵمان پەروەردە دەکات لەسەر کپ بوونەوەی شەهواتەکانی یان جوانتر بڵێین تەحەکوم کردن بەسەر شەهواتەکانیا.
مەشق کردن و ئامادەکردنە بۆ کردەوەیەکی جوان.
لە مسلم و بوخاریدا لە سەهلی کوڕی سەعدەوە هاتووە کە پێغەمبەری خوا (صلی اللە علیە وسلم) دەفەرموێ: (من يضمن لي ما بين لحييه، وما بين رجليه اضمن له الجنة) ..
پێغەمەبەر صلی للە علیە وسلم دەفەروموێ: هەرکەس نێوانی ریشی واتا (دەم)ی و نێوانی هەردو ڕانی(فەرجی) بۆ بپارێزێت، ئەوا بەهەشت پارێزراوە بۆی.
دەوری رەمەزان چی یە لەم دوانەدا؟
ڕەمەزان فێری خەڵکی دەکات بۆ ئەوەی خۆی بپارێزێت لە شەهوەتەکانی خواردن، جووت بوون، قسەکردن..هتد
ئیمامی ئەحمەد عەدیسێکی صحیحی لە عبداللە بن عمر بن عاص ڕیوایەت کردووە کە دەفەرموێ: (الصيام والقرآن يشفعان للعبد يوم القيامة، يقول الصيام: أي رب، منعته الطعام والشهوات بالنهار فشفعني فيه (لاحظ الصيام منع الطعام"ما بين لحييه", ومنع الشهوات "ما بين رجليه") ويقول القرآن: منعته النوم بالليل فشفعني فيه (أي قيام الليل) فيشفعان).. کەواتە خواردنی مەنع کرد لە دەمی وە شەهوەت لە فەرجی ئەوا خوای گەورە لە قیامەتدا ڕەمەزان دەکاتە شیفاعەتی، ڕەمەزان بە خوای موتەعال دەفەرموێت خوایە گیان لەبەر تۆ وازی لە خواردن شەهوەتی هینا بیبەخشە..
(ويقول القرآن: منعته النوم بالليل فشفعني فيه (أي قيام الليل) فيشفعان) قورئان وەك رەمەزان دەکەوێتە شفاعەتی دەڵێت خوایە گیان لەبەر تۆ بەشەو هەڵساوە قورئانی خوێندوە لێخۆشبە، ئەم دوو مەخلوقەی خوای گەورە شیفاعەتی بۆ دەکەن، چونکە ئەمە مەشقێکی گەورەیە بۆ مرۆڤ و پەروەردەکردنی..
لەکاتیکداموسوڵمان کۆمەڵیک شت لەسەر خۆی حەرام دەکات کە لەڕاستیدا حەڵاڵە، ئەمکارە بۆ ئەوەیە کە بکەویتە مەشق بۆ واز هینان لە کاری حەرام ئەوەی کە لە موسڵمانان قەدەغەکراوە.
خاڵێکی گرنگ لێرەدا جێگای ئاماژەیە..
تەحەکوم کردنی شەهەوات بۆ خەڵکانێکی موجاهید و شۆڕشگێڕ چ سودێکی هەیە؟
خەڵکی چۆن پەروەردە دەکرێ لە تەدریبی رەمەزان بۆ هاتنە سەر دەسەلات؟
ئەو کەسەی کە بەرۆژو بوو دەتوانێت خۆی لە شەهواتی دەسەڵات بپارێزێت، گەندەڵی نەکات ماڵ و سەروەت سامانی خەڵکی بەهەدەر نەبات، چونکەپێشتر لە رەمەزاندا توانیویەتی خۆی بگرێتەوە لە هەموو کارێك ئێستا بەو مەشقە هاتۆتە ناو دەسەڵات ئەرك فەرمانی خەڵکی بەرێوە بەریت، ترسی خوای گەورە لە دڵیدایە خۆی بە دوور دەگرێت لە دزی کاری گەندەڵی چونکە رۆژو پەروەردەی کردوە.
پەیوەندی نێوان جیهاد و رەمەزان؟
جیهاد کارێکی قورسە هەندێک جار نە نان نە ئاوی تێدا دەست ناکەوێت، وە نە خێزانی خۆت نزیکە تاکو کاری سەرجێ لەگەڵ بکەیت، ئەم رەمەزانە موسڵمان پەروەردە دەکات بۆ ناو خاکی جیهاد، چونکە زۆر جار لە گۆڕەپانی جیهاد نە نان هەیە ئاو نە دەتوانیت شەهوت بەتاڵ بکەیتەوە، کەواتە پەیوەندی ڕەمەزان جیهاد زۆر لەیەکەوە نزیكن، رۆژو خەڵکی پەروەردە دەکات بۆ خاکی جیهاد.
بۆ نمونە لە جەنگی (ذات الرقاع) دا موجاهیدان ئەوەندە ڕۆشتن پێڵاو و نەعلەکانی پێیان دڕا، ئەوەندە خۆڵەکە زبرو ڕەق بوو. ناجار هەندێ لە جلەکانیان دڕاند و بەستیان بە قاچیانەوە.
لە شەڕی خەیبەردا خواردن زۆر کەم بوەوە کە ناچار بوون گوێدریژی ماڵیان دەخوارد کە پێغەمبەری خوا (صلی اللە علیە وسلم) حەرامی کرد...
هەرکەسێ ڕۆژووی مانگی رەمەزانی گرت ئەوا لەسەر ئەوە ڕادێ کەلە ڕۆژە سەختەکاندا بمێنێتەوە.
هەندێک جار مرۆڤ لەسەنگەری جیهاد دا بۆ ماوەی جەند مانگێک دەمێنێتەوە، کەواتە مرۆڤی موسوڵمان لە ڕەمەزاندا هەست بەو کاتانە دەکات کە خەڵکانی موجاهیدی تیا دەژی.

٣. وەرگرتنی دەسەڵات، ئەگەر خەڵکی موسوڵمان پەروەردە کرا لەسەر ئیسلام ئەوا هەوڵ ئەدات بۆ دەسەڵات، بۆ ئەوەی ریادەو قیادەی کەوتە دەست ئەبێ تەحەکوم بکات بە شەهوەتیەوە، چونکە لەسەروە ئاماژەمان پێداوە کە دەسەڵات شەهوتە
خۆشیەکانی دەسەڵات:
جیاوازی نێوان کۆمەڵی عەلەمانی و کۆمەڵی ئیسلامی کە نابێت وەک یەک بن..
لەم خاڵەدا مەشق کردن و تەحەکوم کردنە بەسەر شەهوەتدا، وەک پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) پەیامی نارد بۆ گەنجانی موسوڵمان (يا معشر الشباب، من استطاع منكم الباءة فليتزوج، ومن لم يستطع فعليه بالصوم, فإنه له وجاء)..
ئەی لاوەکان ئەوی توانی نیە بەسەر شەهوتیدا بە خێزان دروست بکات ئەگەر نەی توانی با بەرۆژو بێت چونکە رۆژو بۆ خۆی پەرژینە وەك دیوارە.
خوای گەورە پێی خۆشە کە موسوڵمانان لە هەموو ساڵەکەدا بەڕۆژوو بن، بەڵام لە گەورەی خۆیەتی کە فەرزی نەکردووە..
ئەو هەموو سونەتانەی کە دایناوە بۆ بەڕۆژوو بوون بۆ ئەوەیە کە موسڵمانان زیاتر خۆ پاریزەر بن لە تاوان.
٤. تەحەکوم کردنە لەسەر ئەعصاب: ئەمەش یەکێکە لەو کارانەی کە موسوڵمانی لەسەر پەروەردە دەبێ، کە تەحەکوم بکات بەسەر ئەعصابیا، کەسێکی خێرا بڕیاردەر بە کەڵکی بیناکردنی ئەم ئومەتە نایەت، تەحەکوم کردن بە ئەعصاب گەورەترین کارە کە موسوڵمان بیکات لەسەر بنەمای رەد فعل کار نەکات.
ئیسلام چۆن فێرمان دەکات کە تەحەکوم بکەین بە ئەعصابمانەوە پێغەمبەری خوا (صلی اللە علیە وسلم) لە حەدیسێکی قودسیدا دەفەرموێت: (قال الله عز وجل: كل عمل ابن آدم له إلا الصيام فإنه لي وأنا أجزي به، والصيام جنة.. (أي الصيام وقاية وحماية للإنسان), فإذا كان يوم صوم أحدكم فلا يرفث ولا يصخب ولا يجهل, فإن سابه أحد أو قاتله فليقل إني صائم, إني صائم)
هەموو کردەوەیەکی مرۆڤ بۆ خۆیەتی تەنها رۆژو نەبێت ئەویش بۆ منە خۆم دەزانم چۆن پاداشتی ئەدەمەوە، چونکە رۆژو دیوارو پەرژینە بۆ پاراستن مرۆڤ، ئەگەر کەسێکتان بەرۆژو بون قسەی بێماناو جنێو توڕەبوون پیشەی جاهیلی ئەنجام نەدەن، تەنانەت هەرکەس جنێوی پێدای یاخود وویستی بتکوژێ، تەنها بڵی من بەرۆژوم من بەرۆژوم.
ئەمە مەشق و راهێنانی ئەعصابە، مرۆڤ زۆر جار لەجەنگادایە زۆر جار دیلت دێتە بەردەست ئەگەرچی دوژمنیشتن، بەڵام دەبێ رەفتارت جوان بێ لەگەڵیاندا، نەجنێوی پی بدەیت وە نە لێی بدەیت.
وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ﴿8﴾
هه‌روه‌ها نان و خۆراك ده‌به‌خشن، ئه‌گه‌رچی خۆشه‌ویستیش ده‌بێت، به‌ هه‌ژارو هه‌تیوو دیله‌کان.

ئیسلام دینێکی راقیە وە سەربازەکانی لەسەر جوانترین رەفتار پەروەردە دەکات، تەنانەت لەکاتی رووبەڕوو بوونەوەی دوژمنیشدا.
٥. بەخشین لە ڕێگای خوادا
لە عبداللەی کوڕی عەباسەوە (رەزاو ڕەحمەتی خوایان لێ بێت) ڕیوایەت کراوە کەوا پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) بەخشندە ترین کەس بووە.
(‏حَدَّثَنَا ‏ ‏عَبْدَانُ ‏ ‏قَالَ أَخْبَرَنَا ‏ ‏عَبْدُ اللَّهِ ‏ ‏قَالَ أَخْبَرَنَا ‏ ‏يُونُسُ ‏ ‏عَنْ ‏ ‏الزُّهْرِيِّ ‏ ‏ح ‏ ‏و حَدَّثَنَا ‏ ‏بِشْرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ‏ ‏قَالَ أَخْبَرَنَا ‏ ‏عَبْدُ اللَّهِ ‏ ‏قَالَ أَخْبَرَنَا ‏ ‏يُونُسُ ‏ ‏وَمَعْمَرٌ ‏ ‏عَنْ ‏ ‏الزُّهْرِيِّ ‏ ‏نَحْوَهُ ‏ ‏قَالَ أَخْبَرَنِي ‏ ‏عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ ‏ ‏عَنْ ‏ ‏ابْنِ عَبَّاسٍ ‏ ‏قَالَ ‏ ‏كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ‏ ‏صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ‏ ‏أَجْوَدَ النَّاسِ وَكَانَ أَجْوَدُ مَا يَكُونُ فِي رَمَضَانَ حِينَ يَلْقَاهُ ‏ ‏جِبْرِيلُ ‏ ‏وَكَانَ يَلْقَاهُ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ رَمَضَانَ فَيُدَارِسُهُ الْقُرْآنَ فَلَرَسُولُ اللَّهِ ‏ ‏صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ‏ ‏أَجْوَدُ بِالْخَيْرِ مِنْ الرِّيحِ ‏ ‏الْمُرْسَلَةِ)
پێغەمبەر باشترین کەس بووە بۆ بەخشین کەس لەو دەست دڵ و دەرون باشتر نەبوە.. بەتایبەت لە رەمەزاندا لە کاتەکانی تر زیاتری دەبەخشی
شک و گومانیشی تێدا نیە کە ئوممەتێکی بەخیل و حەسود ناتوانێت قیادە وسەرپەرشتیاری بکات، وەک ئوممەتی موسوڵمان و یاوەرانی پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم)، کە ئەوەی خۆیان پێن خۆش بوو دەیان بەخشی بە براکانیان گەورەترین نمونە کە لەبەر چاودایە هاوشێوەی نیە لە دنیادا ئەویش برایەتی ئەنسارو مهاجرین بوو، ئەوانەی کە کۆڵی ئەم ئیسلامەییان هەڵگرت لە سەرەتاوە لەگەڵ پێغەمبەر صلی للە عیلە وسلم هەمووی بەخشندەی بێ ووێنە بوون..
ابوبکر صدیق، عثمان کوڕی عەفان، عبدالرحمان کوڕی عەوف،..هتد هەموو سەروەتی خۆیان دەبەخشی دوەلەمەندی خۆیان لە پێناوی ئەم دینەدا تەرخان کردبوو، ئەنجامەکەی رووخاندی دوو دەوڵەتی زلهێزی دنیا بوو فارس و رۆم سەرکەوتنی ئیسلامەکە بوو بەسەریاندا چی فێری بەخشینی کردن: بێگومان ئیسلام و رەمەزان خۆیان بە پێشتر دەزانی تەمەیوزیان هەبوو لەگەڵ خەڵکانی تردا..
جیهاد کردن، بیناکردن و کاری کۆمەڵسازی پێویستی بە بەخشین هەیە، قوتابخانەی ڕەمەزانیش خەڵکی فێری بەخشین دەکات لەپێناوی خوای گەورەدا، رەمەزان وا دەکات کە هەژارەکان دەوڵەمەندەکانیان خۆش بوێت، بە پێچەوانەوە دەوڵەمەندان هەمیشە لە بیری هەژاراندا بن، ئەم پارسەنگیە لە ئیسلامدا دەست دەکەوێت رژێمی چینایەتی لە ناو دەبات جیاوازی لە نێوانی دوەڵەمەندو هەژاردا ناهڵێت ئەم مەشقە لە قوتابخانەی رەمەزانەوە سەرچاوەی گرتوە..
ئیسلام تەنانەت هەژاریش مەشق پێ دەکات بۆ بەخشین کە دەبێت هەموو هەژارانیش لە کۆتایی رەمەزاندا سەرفترە بدەن، ئەمە مەشقێکی ترە بۆ هەژاران کە هەست بکەن ئەوانیش بەشێکن لە ناو ئەم کۆمەڵگایەدا!.
لەشەڕی تەبوك دا فەقیرو دەوڵەمەند دەستیان کرد بە بەخشین، هەیان بوو بە قاپێك خورما، لەکاتی جەنگی تەبوکدا کەسێک بەجامێک خورماوە هات زۆر لە مونافیقەکان گاڵتەیان پێ دەکرد، ئەو کەسانەی کە گاڵتەیان پێ دەکردن نەیان دەتوانی جوانی هەست و سۆزی ئەو خەڵکە هەژارە بخوێننەوە..
بۆیە خوای گەورە قورئانی لەسەر دابەزاندن و فەرموی خوای گەورە بەهۆکاری ئەو گاڵتەوە تۆڵە لە منافقەکان دەکاتەوە..
الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لاَ يَجِدُونَ إِلاَّ جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿٧٩﴾
ئه‌و بێ باوه‌ڕانه‌ی که‌ پلار ده‌گرنه‌ ئه‌و ئیماندارانه‌ی که‌ زیاده‌ به‌خشن له‌ خێر کردندا به‌ویستی خۆیان له‌ ڕێگه‌ی خوادا و پلاریش له‌ ئیماندارانی هه‌ژار ده‌گرن که‌ بێجگه‌ له‌ ڕه‌نجی شانی خۆیان هیچی تریان ده‌ست ناکه‌وێت، ئینجا هه‌ر گاڵته‌شیان پێده‌که‌ن، ئه‌وانه‌ خوا تۆڵه‌یان لێ ده‌سێنێت و ڕیسوایان ده‌کات، به‌هۆی ئه‌و گاڵته‌ کردنه‌یانه‌وه‌ و سزای به‌ ئێش و ئازاریش به‌شیانه‌.

٦. پەروەردە کردن و ڕێکخستنی ڕیزەکانی موسوڵمانان: هەموو موسوڵمانان لە شوێنە جیاوازەکانی جیهاندا لەیەک ڕۆژدا بەڕۆژوو دەبن، وە لەیەک کاتدا دەیشکێنن کە ئێوارەیە ئەمە هەستە وای کردوە لە موسڵمانان کە با ئازارو خەمی یەکتروە بن، هەموو جیهانی ئیسلامی لە یەك کاتدا بەرۆژوو دەبن وەك بۆسنە ، ئەفغانستان،بۆرکینا فاسۆ لە هەموو ووڵاتەکانی دنیادا لە فەجردا خۆیان لە خوردن دەگرنەوە لە مەغریبدا دەیشکێنن.
لە زۆربەی ووڵاتنی دنیادا خەڵکی بە کۆەمەڵ لە مزگەوتەکاندا بەیەکەوە بەربانگ دەکەنەوە ئەمە هەستێکی پێکەوە ژیانە، زۆر جار من لە مزگەوتی خۆمان کە بەربانگ دەکەمەوە لە نەرویژ، لە تەنیشتم سۆماڵی لە بەرانبەرم پاکستانی لە ڕاستم عەرەب، لە پشتمەوە کەسێکی تورک و وەهەروەها، کە ئەم کارە خۆشی کامەرانی دەبەخشێت بە دڵی ئیماندار هەست بە هێزو و یەکریزی خۆی دەکات لە ناو هەموو گەل و هۆزەکانی دنیادا.
لە ڕەمەزاندا زیاتر پەیوەندیەکان توندو تۆڵ دەبنەوە سیلەی رەحەم زیاد لە جاران بەکار دەهێنرێتەوە لە لایەن ئیماندارانەوە، تەراویح وا دەکات کە گرو تینێکی زۆر باش بە موسلمانان بدەتەوە بۆ سونەتەکانی دوای ڕەمەزان.. هەموو ئەمانەی کە باسمان کرد زیاتر برایەتی خۆشەویستی ئولفەت وپێگەو ژیان لە ناو موسڵمانان دروست دەکات هەستیکی زۆر جوان لە ناخی ئیمانداردا دەروێنێت..
ئەمە سونەتی خواییە کە کاتێک موسوڵمانان یەکیانگرت سەردەکەون وە بە پێچەوانەشەوە شکست دێنن لە پارچەپارچەیاندا.
إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُم بُنيَانٌ مَّرْصُوصٌ ﴿4﴾ الصف
به‌ڕاستی خوا ئه‌و که‌سانه‌ی خۆش ده‌وێت که‌ ده‌جه‌نگن له‌ پێناویدا به‌ یه‌کڕیزو یه‌کپارچه‌و یه‌ك دڵ، هه‌روه‌ک دیوارێکی به‌رزی قایمی تێهه‌ڵکێش و ڕێکوپێك.

٧. هەست کردن بە ئازاری خەڵکانی تر: وا هەست دەکەیت کە خەڵکانێک هەن کە برای تۆن و هێشتا برسین لە زیندانەکاندا یان لە جیهاددان ئەوان هەمیشە برسیانەو چاوەڕیێ مەغریبیش ناکەن، نانیان نیە تاکو بەربانگی پێبکەنەوە، کاتێك غەزەت بیر دەکەوێتەوە کە ئیسرائیلی خوێنڕێژ چی نەکرد بەو گەلە ستەمدی ، دەبێت داخۆ چەند منداڵ و دایك بێ پارشێو بەربانگ سەریان نابێتەوە، یاخود گەلی کوردی خۆمان چەندەها کەس لە ماڵەکانیاندا شێوێکی تێدا نەبوو لە سایەی دەسەڵاتی کوردایەتیدا، چەند منداڵ لەسایەی سەدامی خوێن رێژدا توشی بەد خۆرکی بوو، چەند شیری مەمەکی دایك وشکی کرد، ڕەمەزان ئەو هەستەت بۆ دروست دەکات دوورت دەخاتەوە لە ئەنانیەت خۆپەرستی، وات لێدەکات کە بە تەنها بۆخۆت نەژیت خەمی خەڵکانی ترت هەبێت هەست بە ئازاری موسڵمانان بکەی، تەنانەت هەست بە ئازاری مرۆڤایەتی بکەیت، زۆر وڵات هەیە لە ئەفەریقا لەسایە دیموکراسی سەرمەیەداری رۆژئاوادا کە بەحەفتە ژەمی خواردن دەخۆن ناوی هەندێك لە میوەکان هەر نەیان بیستوە وەك پرتەقاڵ..!
ئیسلام و مەدرەسەی رەمەزانەکەی.. مرۆڤ مەشق پێ دەکات بۆ ئەم کارە شیاوانە..
"المؤمن للمؤمن كالبنيان يَشُدُّ بعضُه بعضاً – وشبك بين أصابعه" پێغەمبەر دەفەرموێت ئیماندار بۆ برا ئیماندارەکەی وەك دیوارن کە وەك خشت شان بە شانی یەکتر وەستاون پەنجەکانی خستە ناو یەکتر پێغەمبەری خوا (صلی اللە علیە وسلم)، بۆ ئەوەی باشتر ووێنای بکات بۆمان.
٨. ڕواندنی تەقوا لە دڵ و دەرونماندا: ئەمەش گرنگترینیانە
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ﴿183﴾ البقرە
ئه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ی که‌ باوه‌ڕتان هێناوه‌، ڕۆژووتان له‌سه‌ر بڕیار دراوه‌ هه‌روه‌کو له‌سه‌ر ئوممه‌ته‌ پێشوه‌کان بڕیار دراوه‌ به‌ڵکو خواناس و پارێزکار بن (واتا خاوەنی تەقوا بن).

تەقوا چی یە؟

رەمەزان لە دڵ و دەرونماندا تەقوا دەروێنێ، تەقوایش وەسێتی خوای موتەعالە
بەهەمان شێوە وەسێەتی پێغەمبەری خواشە صلی للە علیە وسلم...
ولقد وصينا الذين أوتوا الكتاب من قبلكم وإياكم أن اتقوا الله
به‌ڕاستی ئێمه‌ ئامۆژگاری ئه‌وانه‌مان کردووه‌ که‌ کتێبه‌ (ئاسمانیه‌کانمان) پێ به‌خشیون، هه‌روه‌ها ئامۆژگاری ئێوه‌شمان کردووه‌ که‌ له‌ خوا بترسن و به‌ ته‌قواو پارێزکار بن.
سەروەرمان ئەفەرموێت: اتق الله حيثما كنت, وأتبع السيئة الحسنة تمحها, وخالق الناس بخلق حسن
لە هەر کوێیەکی پارزگاری لە خۆ
سورجي بؤ هه مووان
سورجي بؤ هه مووان
سه رؤكى سايت
سه رؤكى سايت

عدد المساهمات/زماره ى به شداريه كان : 3288
تاريخ التسجيل : 11/03/2010

https://surchy.yoo7.com

الرجوع الى أعلى الصفحة اذهب الى الأسفل

الرجوع الى أعلى الصفحة


 
صلاحيات هذا المنتدى:
لاتستطيع الرد على المواضيع في هذا المنتدى