ئادابی زیاره‌ت‌و به‌خێرهێنانه‌وه‌ی‌ حاجیانی‌ ماڵی خوا

[فَإِذا قَضیْتُم مَّنَاسِكَكُمْ فَاذكُرُواْ اللّهَ كَذكْڕكُمْ أبَا‌وكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذكْراً]ألبقره‌: 200 واته‌: هه‌ركات واجبات‌و مه‌ناسكی‌ حه‌جتان جێ‌ به‌جێ‌ كرد یادی‌ خوا بكه‌ن هه‌روه‌ك یادی باب‌و باپیرانتان ده‌كه‌ن (كه‌ له‌ ناو عه‌ڕه‌ب شتێكی‌ باو بووه‌ كه‌ زۆر باسی باب‌و باپیرانی‌ خۆیان ده‌كردو خۆیان پێ هه‌ڵده‌داوه‌) یان زیاتر له‌ باب‌و باپیرانتان یادی‌ خوا بكه‌ن.
* ئه‌و موسڵمانه‌ به‌ڕێزانه‌ی‌ كه‌ هێشتا ئه‌م سه‌فه‌ره‌ پیرۆزه‌یان به‌ قسمه‌ت نه‌بووه‌ تكایه‌: كاتێ‌ كه‌ ده‌چنه‌ لای‌ حاجیان ڕه‌چاوی‌ ئه‌م چه‌ند خالاَنه‌ی‌ خواره‌وه‌ بكه‌ن:

1- لێ بگه‌ڕێن با حاجیه‌كان یه‌ك دوو ڕۆژ ئیسڕاحه‌ت بكه‌ن ئینجا بڕۆن بۆ سه‌ردانی‌‌و به‌خێرهێنانه‌وه‌یان.
2- تكایه‌ له‌كاتی‌ گونجاو بڕۆ بۆ سه‌ردانی‌ حاجی‌و هه‌روه‌ها زووش هه‌ڵسه‌، وه‌كو كورده‌واری‌ خۆمان گوته‌نی‌: (ته‌شبیه نه‌بێت) مه‌یكه‌نه‌ چایه‌خانه‌.
3- تكایه‌ ته‌وقه‌كردن كیفایه‌ته‌و ئه‌وه‌نده‌ی‌ پێتان ده‌كرێت خۆتان له‌ ماچ كردن ببوێرن، له‌ فه‌رمووده‌ی‌ پێغه‌مبه‌رمان صلی‌ الله علیه‌وسلم دا هاتووه‌: ((مامن مسلمین یلتقیان فیتصافحان إلا غفر لهما قبل أن یفترقا)) سنن أبی داود، واته‌: هه‌ر دوو موسڵمان بگه‌ن به‌یه‌ك‌و ته‌وقه‌ بكه‌ن پێش ئه‌وه‌ی‌ لێك داببڕێن ئه‌وا خوا لێیان خۆش ده‌بێ پێشی‌ ئه‌وه‌ی‌ یه‌كتری‌ جێ‌ بێڵن، نه‌یفه‌رمووه‌: (یه‌كتری‌ ماچ كه‌ن)! به‌ڵكو فه‌رموویه‌تی‌: (ته‌وقه‌ له‌گه‌ڵ یه‌كتری‌ بكه‌ن).
4- ئافره‌ت له‌گه‌ڵ نامه‌حڕه‌م نه‌كه‌وێته‌ ته‌وقه‌ كردن‌و ده‌ست‌و شان‌و پیل ماچ كردن!.
5- تكایه‌ گله‌یی مه‌كه‌ن له‌ هه‌دایا كه‌ حاجی‌ نه‌یبوو یا پێتی‌ نه‌دا! چونكه‌ گه‌ر بزانی‌ خێری سه‌ردانی‌ كردنی‌ حاجیان‌و به‌خێر هێنانه‌وه‌یان ئه‌ندازه‌كه‌ی‌ چه‌نده‌ ئه‌وه‌نده‌ت به‌سه‌و به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك چاوت له‌ دیاری‌ نه‌بێت،
هه‌روه‌ها لێژنه‌ی‌ بالاَی‌ فه‌توای‌ هه‌رێمی‌ كوردستانیش له‌باره‌گای‌ خۆیان له‌ مه‌كته‌بی ته‌نفیزی‌ یه‌كێتی‌ زانایان: به‌ر له‌ چه‌ند رۆژێك له‌ به‌ڕێكه‌وتنی‌ حاجیان بۆ ئه‌م سه‌فه‌ره‌ پیرۆزه‌ فه‌توایان داو ئه‌م دیاری هێنانه‌ی‌ حاجیانیان (به‌م جۆرو زێده‌ڕۆییه‌ی‌ كه‌ ئێستا هه‌یه‌ له‌ناومان) به‌ ناشه‌رعی وه‌صف كرد.
6- ئاوی‌ (زه‌م زه‌م) به‌ده‌ستی‌ ڕاسته‌و به‌ده‌م (بسم الله الرحمن الرحیم) وتنه‌وه‌و به‌ نیه‌تێكی‌ پاك‌و چاك بیخۆره‌وه‌.

* سه‌باره‌ت به‌ خودی‌ حاجیه‌ به‌ڕێزه‌كانیشمان:
1- پێویسته‌ خۆیان له‌ قسه‌و كرده‌وه‌ی‌ وا بپارێزن كه‌ ده‌بێته‌ هۆی كه‌م بونه‌وه‌ی‌ خێریان یانیش ده‌بێته‌ مایه‌ی‌ گوناه بۆیان!.
2- هیچ پێویست به‌مه‌ ناكات پانی‌ ده‌ستیان رابگرن‌و خه‌ڵكی‌ ناچار به‌ ماچكردنی‌ بكه‌ن، كه‌ ئه‌مه‌ له‌ ڕوانگه‌ی‌ شه‌رعیه‌كه‌ی‌‌و بگره‌ له‌ ڕوانگه‌ی‌ ته‌ندروستیشه‌وه‌ ڕه‌نگه‌ باش نه‌بێت! بۆیه‌: ئه‌م ده‌ست ماچ كردنه‌ شتێكه‌ حه‌قه‌ وازی‌ لێ بهێندرێت.
3- نه‌هێڵن (پیاو) یان (ئافره‌ت)ی‌ نامه‌حڕه‌م ده‌ستتان ماچ كه‌ن چونكه‌ گوناهه‌!
ئینجا بۆخۆتان وریابن.
4- له‌ناو كۆمه‌ڵێك میوان یه‌كێكیان تایبه‌ت مه‌كه‌ به‌ دیاری! به‌ڵكو ده‌توانی‌ پاشان بیده‌یتێ‌ یان بۆی ڕه‌وانه‌ بكه‌یت.
5- خاڵێك به‌هه‌مان شێوه‌ی‌ خاڵه‌كانی‌ تر كه‌ زۆر زۆر گرنگه‌ ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌: كه‌ له‌سه‌ر ته‌وبه‌كه‌ت به‌رده‌وام بیت‌و هیچ كات ده‌فته‌ری‌ كرده‌وه‌كانت كه‌ پاك بوه‌ته‌وه‌ له‌ ژه‌نگی‌ گوناه‌و (كه‌ وه‌كو منداڵی ساوا پاك بویته‌وه‌) نه‌هێڵی پیس ببێته‌وه‌و نه‌فس‌و شه‌یتان له‌ خشته‌ت نه‌به‌ن، به‌رده‌وام ئه‌مه‌ت له‌ خه‌یاڵ بێت‌و پشتیشت به‌ خوای‌ خۆت ببه‌سته‌.
* هیوای‌ ته‌وبه‌و حه‌جێكی‌ قه‌بوڵ‌و، سه‌فه‌رێكی‌ رووحی‌و جه‌سته‌یی‌و، گوناهێكی‌ لێ بوردراوو، خۆ ڕاگریه‌كی‌ به‌رده‌وام بۆتان ده‌خوازم.
* هه‌روه‌ك داواكاریشم له‌ (په‌روه‌ردگار) كه‌ هه‌ر كه‌سێك ئاره‌زووی‌ ئه‌م سه‌فه‌ره‌ پیرۆزه‌ی‌ هه‌یه‌ نه‌یباته‌ ده‌رێ‌ له‌م دونیایه‌ تاوه‌كو ئه‌م ڕوكنه‌ پیرۆزه‌ی‌ ئیسلامه‌تی‌ جێ‌ به‌جێ ده‌كات‌و، (زیاره‌الحرمین) به‌ نسیب هه‌موولا ببێت (إنشا‌ء الله تعالی‌).

129 جار خوێنراوه‌ته‌وه‌


* خوێنه‌ر و نوسه‌ری خۆشه‌ویست :

1 - ئاگاداربه‌ كۆمێنته‌كانتان پێش بڵاوكردنه‌وه‌ی ، له‌لایه‌ن ستافی كاره‌وه‌ ده‌خوێندرێته‌وه‌ ، داواتان لێ ده‌كه‌ین له‌ وته‌ی نه‌شیاو ناشه‌رعی خۆتان بپارێزن ، به‌پێچه‌وانه‌وه‌ بڵاوناكرێته‌وه‌ ....

2 - بۆئه‌وه‌ی به‌ زوترین كات نوسین و كۆمێنته‌كانتان بڵاوبكرێته‌وه‌ ، تكایه‌ به‌ ڕێنوسی فۆنتی كوردی و عه‌ره‌بی بیان نوسه‌ .

له‌گه‌ڵ ڕێزدا

مسلم مه‌لاصالح فریزی‌ - مامۆستای ئاینی .
سايتي ئيسلام بةيك