شێوازی بانگه‌واز (به‌شی حه‌وته‌م)

شێوازی بانگه‌واز (به‌شی حه‌وته‌م)






خاڵی دوازده‌یه‌م:
دووربوون له‌تانه‌و ته‌شه‌رو ناوزڕاندن... ئه‌رکێکی تری بانگخوازه‌
خۆدووربگرێ له‌تانه‌دان. یان به‌ناجۆر باسکردنی هه‌ر ده‌سته‌و
دامه‌زراوه‌یه‌ک که ‌له ‌هه‌ندێ بیروڕادا له‌یه‌ک دوورن یاخود جودان. به‌س
گرنگه‌ ژیرانه‌و جوان ڕێبازی ڕاست ڕوون کاته‌وه‌و ڕێگای هه‌ڵه‌ش ئاشکراکات
تابزانرێ کام ڕێ هه‌ڵه‌و کێش ڕاست ده‌کات. به‌ڵام گه‌ربێ و له‌و ڕستانه‌ی
زامدارکه‌ری هه‌ستی خه‌ڵکین خۆنه‌بوێرێ ئه‌وسا گوێگرگوێ نادێرێ و بێزار
ده‌بێ وخۆ له‌م داوه‌ته ‌ده‌بوێرێ. که ‌ئه‌مه‌ش نه‌ک ڕه‌وانیيه ‌به‌ڵکوو
به ‌هه‌ڵه‌ ده‌ژمێررێ. له ‌فه‌رموده‌ی دروست هه‌یه ‌له ‌باسی ڕێزو
ئه‌ده‌بدا که‌ (ان من افری الفری ان يهجو الشاعرالقبيلة بأسرها)
اخرجه ‌البخاری. هه‌رکه‌س بڵێ که ‌ئه‌و هۆزه‌یان فڵان گه‌ل و نه‌ته‌وه‌
هه‌مو لارن نه‌یپێکاوه‌. چونکه‌ بڕیاردانی گشتی که‌چ ده‌رده‌چێ و ده‌کرێ
هه‌ڵه‌ی بێ به‌ دواوه‌. بانگخواز ده‌بێ له‌ دڵه‌وه‌و به ‌ئارامی ڕسته‌ی
ووتاردابڕێژێ تاله‌دڵداجێگیربن وگوێ گریشی لێ نه‌هه‌ژێ وکه‌سی له ‌ده‌ور
دوور نه‌که‌وێ. خووی مرۆڤیش وایه ‌ده‌کرێ توڕه‌ببێ و هه‌مو که‌سیش
ده‌سته‌و چین وکه‌سوکاری خۆی خۆشده‌وێ. هه‌روانابێ به‌سه‌ر خه‌ڵک
خۆبسه‌پێنێ وبه‌و مه‌به‌سته‌ش وشه‌ی من زۆربه‌کار بێنێ. من وتوومه ‌من
کردوومه ‌من نوسیومه‌و له‌م وشانه‌ چوون بێگومان ئه‌م شێوازه ‌یه‌ک له
‌ئاکاری شه‌یتانه. ‌زانای به ‌ناوبانگی گه‌وره‌ (ابن القیم) فه‌رموویه‌تی:
خۆ دووربگره ‌له‌ به‌کارهێنانی وشه‌ی من، هی من و خۆم، له‌م شتانه‌.
شه‌یتان وتی: اناخيرمنه‌ خلقتنی من ناروخلقته‌ من طين (الاعراف12) فيرعه‌ون وتی: اليس لي ملك مصر (الزخرف51) هه‌روه‌ها قاڕونیش وتی: انما اوتيته ‌علی علم عندی
(القصص: 78) به‌س ده‌گونجێ که ‌بڵێی: من هه‌ڵه‌کارم که‌مته‌رخه‌مم
له‌کارمدا، یان بڵێی: من تاوانبارم. ئه‌مه‌ش شێوازێکی جوانه‌و ددان به
‌هه‌ڵه‌ی خۆدانانه‌. هه‌روه‌ک چۆن شیخ الاسلامیش(ابن تیمیة) فه‌رمویه‌تی:
زۆرگرنگه ‌هه‌رده‌م بانگخواز واخۆ ده‌رخات که‌ له‌ هه‌مووان بچوکتره‌و واش
بزانێ له‌و نێوه‌دا که‌سیکه ‌هه‌ن زانستیان له ‌ئه‌م پتره‌. تا نه‌وسی
ڕێگای پێبدات داوای یارمه‌تی و ڕاوێژیان له‌گه‌ڵ بکات. زانای پێشین
فه‌رمویانه ‌بێ ده‌نگ چاوه‌ڕێی پاداشتی لای یه‌زدانه‌و بێژه‌ریش چاوه‌ڕێی
سزا تا بێده‌نگبی ناکه‌ی هه‌ڵه‌و ده‌کرێ بیشکه‌ویته‌ هه‌ڵه ‌کاتێ دووای.


خاڵی سێزده‌یه‌م:
ئه‌رکێکی دیکه‌ی بانگخوازه ‌ناسینی شت به‌ئه‌ندازه‌.. نابێ بانگخواز
بابه‌تی گه‌وره‌ گچکه‌کاو بچکۆلانه‌ش پێچوانه،‌ چوون یاسای ئیسلام
ته‌واوه‌و قورئان خاڵی له‌سه‌ر پیتان بۆ هه‌موشتان داناوه‌. اليوم اکملت لکم دينکم ورضيت لکم الاسلام دينا (المائده‌3)
بۆ نموونه ‌ڕیش تاشین و به‌ده‌ستی چه‌پ شتخواردن و جلوبه‌رگی شۆڕپۆشین
وچه‌ندین شتی له‌م بابه‌ته‌که‌حه‌رامن، زیاد له‌و ئاسته ‌گه‌وره ‌نه‌کرێ و
فه‌توانه‌درێ که‌ ئه‌نجام ده‌ری ئه‌مانه‌جێی ئاگره‌و تاهه‌تا هه‌ر
له‌وێدایه‌. یان باسی یه‌کتا په‌رستی به‌که‌م بگرێ و وا بزانێ زۆر
ئاسانه‌. زۆر جاران زۆرخه‌لکی واهه‌ن بۆ نموونه: ‌جادوگه‌ری به ‌تاوانی
سوک تێده‌گه‌ن له ‌کاتێکدا زۆر له ‌زانا پێیان وایه‌ که ‌جادوگه‌ر به ‌هۆی
جادو له‌و بازنه‌یه ‌ده‌چێته‌ ده‌ر. بانگخوازیش هه‌ن هه‌ندێ جاران هێرش
بردنه‌ سه‌ر ئیسلام له ‌ده‌زگای بڵاوکه‌ره‌وه‌و هه‌ندێ ڕۆژنامه‌و گۆڤاران
له ‌پێش چاویان بچکۆله‌یه‌و ده‌ڵێن با ئازادی بێت و ئاسايییه‌.