ئیسرائیل و هه‌یكه‌لی سوله‌یمان

دانراوه له لایه‌ن:
سه‌لاحه‌ددین بابه‌كر


ڕێكه‌وت:
٢/١٦/ ٢٠٠٧




ئیسرائیل و هه‌یكه‌لی سوله‌یمان



ئه‌گه‌ر بگه‌ڕێیته‌وه‌ بۆ ره‌گ و ڕیشه‌ و بنچینه‌ى دامه‌زراندنی ده‌وڵه‌تى
ئیسرائیل، ئه‌وه‌ بۆت ڕوون ده‌بێته‌وه‌ كه‌ ره‌هه‌ند و پاڵنه‌رى ئایینی
یه‌كێك بووه‌ له‌ هۆكاره‌ سه‌ره‌كییه‌كانى دروستبوون و دامه‌زراندنی ئه‌و
ده‌وڵه‌ته‌ جووله‌كه‌ییه‌.
یه‌كێك له‌و پاڵنه‌ره‌ ئایینییانه‌ى كه‌ بزوتنه‌وه‌ى زایۆنیزم به‌
درێژایی مێژووی بزوتنه‌وه‌كه‌یان كاریان بۆ كردووه‌ و تا ئه‌مڕۆش هه‌ر
به‌رده‌وامن له‌سه‌رى، چیرۆكى په‌رستگاى (هه‌یكه‌لی سوله‌یمانه‌) كه‌
گوایه‌ له‌ژێر مزگه‌وتى ئه‌قساى پیرۆزدایه‌، یان به‌ قسه‌ى ئه‌وان
مزگه‌وتى ئه‌قسا له‌سه‌ر كه‌لاوه‌ و شوێنی هه‌یكه‌لی سوله‌یمان دروست
كراوه‌، هه‌ر له‌به‌ر ئه‌وه‌ له‌و رۆژه‌وه‌ى ده‌وڵه‌تى ئیسرائیل دروست
بووه‌، سه‌ركرده‌كانى ئه‌و ده‌وڵه‌ته‌ و جووله‌كه‌كانى ئه‌و وڵاته‌
خه‌ریكی پیلان و نه‌خشه‌ن بۆ ڕووخاندنی مزگه‌وتى ئه‌قسا و دروستكردنى
هه‌یكه‌لی سوله‌یمان له‌ شوێنی ئه‌و.
(بن غۆریۆن) كه‌ یه‌كێكه‌ له‌ دامه‌زرێنه‌رانی ده‌وڵه‌تى ئیسرائیل و
یه‌كه‌م سه‌رۆك وه‌زیرانى ئیسرائیل بوو، ده‌رباره‌ى ئه‌و بابه‌ته‌ ده‌ڵێ:" هیچ نرخ و مانایه‌ك نییه‌ بۆ ئیسرائیل به‌ بىَ قودس و، هیچ نرخ و مانایه‌كیش نییه‌ بۆ قودس به‌ بىَ هه‌یكه‌ل، "كه‌
مه‌به‌ست پێی هه‌یكه‌لی سوله‌یمانه‌، هه‌روه‌ها له‌ كاتى گفتوگۆ و
دانوستانه‌كانى نێوان سه‌رۆك وه‌زیرانى پێشووترى ئیسرائیل (ئیهۆد باراك) و
(یاسر عه‌ره‌فات)، باراك به‌ عه‌ره‌فاتی وت: "هیچ
سه‌رۆك وه‌زیرانێكی ئیسرائیلی ئیمزاى به‌ڵگه‌نامه‌ و رێكه‌وتنێك ناكات كه‌
سیاده‌ و سه‌روه‌ریى جه‌به‌ل هه‌یكه‌ل ـ كه‌ مه‌به‌ست پێی
به‌یتولموقه‌ده‌س بوو ـ بگه‌ڕێنێته‌وه‌ بۆ فه‌له‌ستینییه‌كان، یان هه‌ر
ده‌زگایه‌كی ئیسلامیی تر، چونكه‌ هه‌یكه‌لی سوله‌یمان له‌ژێر مزگه‌وتى
ئه‌قسا و قوببه‌ى سه‌خردایه‌، هه‌ر له‌به‌ر ئه‌وه‌ ئیسرائیل ته‌نازولی لێ
ناكات.." . ئه‌مانه‌ و ده‌یان وته‌ى ترى سه‌ركرده‌ سیاسی و
سه‌ربازییه‌كانى ئیسرائیل هه‌یه‌ كه‌ باسی قودس و هه‌یكه‌لی سوله‌یمان
ده‌كات، جگه‌ له‌مانه‌ش ئێستا به‌ ده‌یان رێكخراو و گروپ له‌ناو ئیسرائیل
و له‌ ده‌ره‌وه‌ى ئیسرائیل به‌تایبه‌تى له‌ ئه‌مریكا دروست بوون بۆ
ڕووخاندنی مزگه‌وتى ئه‌قسا و دروستكردنى هه‌یكه‌لی سوله‌یمان له‌ شوێنی
ئه‌و.
بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش ناوه‌ ناوه‌ ده‌ست ده‌كه‌ن به‌ هه‌ڵكۆڵین و
نه‌فه‌ق لێدان له‌ ده‌وروبه‌ر و ژێر مزگه‌وتى ئه‌قسا، هه‌ر جاره‌ى به‌
بیانوویه‌ك، هه‌روه‌كو ئه‌وه‌ى چه‌ند رۆژێكه‌ ئه‌نجامی ده‌ده‌ن و ده‌ستیان
كردۆته‌وه‌ به‌ هه‌ڵكۆڵین و حه‌فریات له‌ ده‌وروبه‌رى مزگه‌وتى ئه‌قسا،
كه‌ مه‌به‌ست له‌ هه‌موو ئه‌مانه‌ بن كۆڵكردن و درز تێكردنه‌ له‌ مزگه‌وتى
ئه‌قسا و زه‌مینه‌خۆشكردنه‌ بۆ ڕووخاندنی، چونكه‌ ناتوانن ڕاسته‌وخۆ
بیڕووخێنن و بیته‌قێننه‌وه‌، چونكه‌ باش ده‌زانن كه‌ به‌یتولمه‌قدیس و
مزگه‌وتى ئه‌قسا چه‌نده‌ گرنگ و پیرۆزه‌ له‌لای موسڵمانان و هه‌تا به‌شێك
له‌ مه‌سیحییه‌كانیش.
ئه‌م هه‌ڵكۆڵین و حه‌فریاته‌ى ئێستا ئیسرائیل له‌ ده‌وروبه‌رى
مزگه‌وتى ئه‌قسا ئه‌نجامى ده‌دا، پێچه‌وانه‌یه‌ له‌گه‌ڵ یاسا و عورفی
پاراستنى شوێنه‌ پیرۆزه‌كان به‌تایبه‌تى شوێنه‌ دێرینه‌كان، ئه‌وانه‌ى
مێژوویان بۆ سه‌دان و هه‌زاران ساڵ له‌مه‌وبه‌ر ده‌گه‌ڕێته‌وه‌، هه‌روه‌ها
پێچه‌وانه‌شه‌ له‌گه‌ڵ راى گشتیى جیهانی و جێگاى ناڕه‌زایی ده‌ربڕینى
چه‌ندان ده‌وڵه‌ته‌، كه‌چی به‌داخه‌وه‌ ئیسرائیل وه‌ك پیشه‌ى هه‌میشه‌یی
خۆى گوێ به‌ هیچ نادات و له‌سه‌ر كاره‌كه‌ى هه‌ر به‌رده‌وامه‌.
هه‌ڵبژاردنی ئه‌م كاته‌ش له‌لایه‌ن ئیسرائیله‌وه‌ بۆ ئه‌م جه‌وله‌
هه‌ڵكۆڵینه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ سه‌رقاڵیی فه‌تح و حه‌ماس به‌ شه‌ڕی ناوخۆ
و ناكۆكیی نێوانیانه‌وه‌، هه‌روه‌ها بۆ له‌باربردنى سه‌رله‌نوێ
دانانه‌وه‌ى مینبه‌رى سه‌لاحه‌دینى ئه‌یوبی له‌ناو مزگه‌وتى ئه‌قسا، كه‌
ئیسرائیلییه‌كان له‌ ساڵی (1969) سوتاندیان.
ماوه‌ته‌وه‌ بڵێم كه‌ پاراستنی قودس و مزگه‌وتى ئه‌قسا ئه‌ركى
سه‌رجه‌م موسڵمانانی جیهانه‌، نه‌ك ته‌نها عه‌ره‌ب و فه‌له‌ستینییه‌كان،
چونكه‌ قودس قیبله‌ى یه‌كه‌م و، سێیه‌م شوێنی پیرۆزى مسوڵمانانه‌.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

یه‌كگرتوو .ژ.626